Grond is nog steeds een verdienmodel voor de gemeente. Met de verkoop aan de hoogste bieder worden financiële tekorten aangevuld, iets wat vanuit de huidige economische logica de beste keuze lijkt. Een bekend voorbeeld van deze praktijk is de Lutkemeerpolder, die laat zien dat wat budgettair logisch lijkt niet automatisch de beste keuze is voor de lange termijn. Het wordt immers steeds duidelijker dat noch de staat, noch de markt in staat zijn om land te beheren voor toekomstige generaties. Grond bevrijden van markt druk en financiële druk opent echter nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld om verschillende soorten mensen samen te brengen rond een gedeeld doel. Tegelijkertijd kan deze ‘decommodificatie’ de gelijkwaardige toegang tot grond op lange termijn veiligstellen, waarbij vluchtige economische en politieke trends worden vermeden. Door grond democratisch te laten besturen door de gemeenschap en lokaal in te bedden in robuuste commonsstructuren, worden kortetermijnbelangen vermeden. Om de lange termijn te bewaken is het streven dat de Lutkemeerpolder een Community Land Trust (CLT) wordt. CLTs zijn een radicaal ander systeem van grondbezit, dat grond uit de handel haalt en het plaatst in een commons die voldoen aan sociale, ecologische en culturele waarden. Het is één van de instrumenten die burgers kunnen gebruiken om de transitie naar een nieuwe economie te realiseren. Het plan voor Voedselpark Amsterdam en het daarvoor vrijkopen van de Lutkemeerpolder biedt de stad een kans om los te komen van grond als commodity (handelswaar) en weer te kijken naar grond voor de community (gemeenschap) en illustreert hoe commons politieke patstellingen kunnen doorbreken.
Natasha Hulst, 02022.
www.voedselparkamsterdam.nl
www.grondvanbestaan.nl
